Kilka słów na temat stylów społecznych

Ludzie różnią się między sobą wieloma cechami zewnętrznymi i wewnętrznymi, jak również pod względem sposobu funkcjonowania i komunikowania się z innymi. Człowiek, kiedy przychodzi na świat, dysponuje różnymi aspektami zachowań. Jednak w okresie dojrzewania (mniej więcej do 16­18 roku życia) wypracowuje najwygodniejsze, najbardziej naturalne dla siebie nawyki funkcjonowania. Umożliwiają mu one realizację swoich celów przy jednoczesnym oszczędzaniu energii.

Preferowany sposób zachowania, funkcjonowania w kontaktach z innymi to styl społeczny.

Niezrozumienie różnic indywidualnych i zakładanie, że wszyscy powinni zachowywać się i myśleć w ten sam sposób (a ściślej mówiąc w jedyny słuszny sposób, czyli tak jak my J) jest często przyczyną powstawania konfliktów i trudności we współpracy. Również liczne różnice między czterema stylami społecznymi, wywołują nieporozumienia i przykre emocje między ludźmi reprezentującymi różne style.
Kluczem do sukcesu w procesie adaptacji nowego pracownika jest:

  • świadomość i rozumienie własnego stylu społecznego, jego słabych i mocnych stron
  • znajomość stylu społecznego wprowadzanego pracownika

Model 4 stylów społecznych

Błyskawica

Najważniejsza wartość: Uznanie innych, działanie
Orientacja na „JA”
Asertywność: Wysoka
Spontaniczność: Wysoka
Decyzje, twierdzenia

Wskaźniki:

  • Bogata ekspresja (również na poziomie niewerbalnym), moduluje głos
  • Mówi i działa szybko
  • Komunikatywny
  • Używa generalizacji
  • Opowiada historie, robi dygresje
  • Popada w skrajności
  • Angażuje się w kilka aktywności w tym samym czasie
  • Bywa chaotyczny
  • Duże zdolności perswazyjne
  • Dzieli się przemyśleniami, przeżyciami
  • Nie lubi monotonii, rutyny
  • Działa spontanicznie, pod wpływem impulsy
  • Nie planuje, często improwizuje
  • Skupiony bardziej na działaniu niż na celu
  • Generuje pomysły, kreatywny
  • Entuzjastyczny w działaniu
  • „Słomiany zapał”; szybko się nudzi
  • Chętnie podejmuje ryzyko, wyzwania
  • Gra w „Moje lepsze/moje gorsze”
  • Częściej podejmuje decyzje w oparciu o intuicję, impuls
  • Lubi opowiadać dowcipy i anegdoty ­ zazwyczaj jest w centrum uwagi
  • Motywuje go rozpoznawalność, aprobata, prestiż
  • Liczy się ze zdaniem znanych osób, ludzi sukcesu bardziej niż z logiką czy twardymi danymi
  • Łatwo wchodzi w rywalizację
  • Poszukuje przyjaciół spokojniejszych od siebie, dających wsparcie i podziw
  • Często buduje płytkie lub krótkoterminowe relacje

Przyjaciel

Najważniejsza wartość: Relacje z innymi
Asertywność: Niska
Spontaniczność: Wysoka
Pytania, słuchanie
Orientacja na ‘inni’

Wskaźniki:

  • Mówi w średnim tempie, średnio głośno
  • Pogodny
  • Okazuje emocje (również na poziomie niewerbalnym)
  • Moduluje głos
  • Zorientowany na ludzi bardziej niż na zadania
  • Wrażliwy na reakcje, opinie innych
  • Zabiega o dobre relacje ze współpracownikami i Klientami
  • Bardziej emocjonalny niż praktyczny
  • Ciepły, przyjazny w kontakcie
  • Chętny do współpracy
  • Duża potrzeba afiliacji i akceptacji
  • Unika konfliktów, konfrontacji
  • Nie lubi podejmować ryzyka – ceni bezpieczeństwo
  • Wolno podejmuje decyzje – bywa długo niezdecydowany
  • Brak dyscypliny, nie trzyma ram czasowych
  • W dokonywaniu wyboru często posiłkuje się radą, opinią innych
  • Przejście od fazy rozważania działania do realizacji zajmuje relatywnie więcej czasu
  • Decyzje podejmuje w oparciu o zaufanie do drugiej strony
  • Dąży do porozumienia
  • Buduje atmosferę wzajemnego zrozumienia i szacunku
  • Jest dobrym słuchaczem
  • Działania innych traktuje osobiścieGra w grę „Tak, ale”
  • Jeśli jest zarządzany ‘siłowo’ bez budowania relacji pozornie współpracuje, ale bez zaangażowania i może stawiać opór

Analityk

Najważniejsza wartość: Informacja, fakty, dane
Asertywność: Niska
Spontaniczność: Niska
Pytania, słuchanie
Orientacja na ‘inni’

Wskaźniki:

  • Mówi wolniej, ciszej i niezbyt dużo
  • Kontroluje emocje
  • W komunikacji – zdystansowany
  • Rzadko moduluje głos
  • Koncentruje się na faktach, danych, liczbach i informacjach merytorycznych
  • Zorientowany na zadania
  • Opiera się na „twardych”, mierzalnych wartościach
  • Preferuje racjonalność i logikę w myśleniu i działaniu
  • Działa powoli
  • Bywa postrzegany jako zimny, niezależny
  • Ceni dokładność, kompetencję i logikę bardziej niż opinie
  • Analizuje różnorodne opcje – wybiera najkorzystniejszy wariant
  • Zadaje dużo, szczegółowych pytań
  • Zwraca uwagę na szczegóły, jest spostrzegawczy
  • Ma dobrą pamięć
  • Awersja do ryzyka
  • Ostrożny
  • Przed podjęciem decyzji sięga do kilku źródeł informacji, aby zaspokoić potrzebę bezpieczeństwa
  • Lubi działać zgodnie ze sprawdzonymi wzorcami, schematami
  • Lubi być przygotowany na najgorszy obrót sytuacji (często tworzy wariant B zachowani – na wszelki wypadek)
  • Dobrze współpracuje, pod warunkiem, że sam może zorganizować sobie pracę
  • Wchodzi w konflikty z osobami bardzo emocjonalnymi lub agresywnymi
  • Waży słowa – wypowiada swoje zdanie, sąd po zastanowieniu u niego
  • Władza budziwładzę podejrzenia, choć w uzasadnionych przypadkach sam może przejmować
  • W relacjach ostrożny i z rezerwą, ale jeśli obdarza zaufaniem staje się oddany i lojalny

Wódz

Najważniejsza wartość: Władza
Asertywność: Wysoka
Spontaniczność: Niska
Twierdzenia, decyzje
Orientacja na „JA”

Wskaźniki:

  • Średnie tempo, dość duża głośność mówienia
  • Rzadko moduluje głos
  • Zdania pojedyncze
  • Bardzo konkretny
  • Bezpośredni (nawet ‘do bólu’)
  • Koncentruje się na realizacji celu i wykonaniu zadań, oczekuje efektów
  • Często przyjmuje postawę dominującą nad innymi ludźmi
  • Lubi wyznaczać innym kierunek
  • Lubi rywalizację i wyzwania
  • Bywa postrzegany jako niekomunikatywny, niezależny i rywalizujący
  • Kieruje się w działaniu logiczną kalkulacją
  • W podejmowaniu decyzji praktycznie nie bierze pod uwagę swoich emocji, intuicji i przeczuć – kieruje się racjonalnymi przesłankami
  • Chce znać konsekwencje wszystkich opcji
  • Zdystansowany, rzadko okazuje emocje
  • Ma wysoką potrzebę autonomii, władzy i sprawowania kontroli
  • Ma dobre zdolności organizacyjne, planistyczne
  • Preferuje relacje formalne, większy dystans
  • W sytuacjach kryzysowych potrafi traktować siebie i innych w sposób przedmiotowy (środek do celu)
  • Ceni swój czas
  • Komunikuje się w sposób zwięzły, w większym stopniu zwraca uwagę na formę wypowiedzi niż na treść
  • Wchodzi w konflikty z osobami niezdecydowanymi lub zbyt emocjonalnymi